Տնային Շխատանք

Ամպրոպից հետո

Երկինքն ավելի կապույտ է լինում,

Խոտերն ավելի կանաչ են լինում

Ամպրոպից հետո։

Ամպրոպից հետո

Ճերմակ շուշանը ավելի ճերմակ,

Կակաչն ավելի կարմիր է լինում

Եվ մեղրածաղիկն՝ ավելի դեղին։

Ամպրոպից հետո

Սարերն ավելի բարձր են երևում,

Խոր են երևում ձորերն ավելի,

Եվ տափաստաններն՝ ավելի արձակ։

Ծառերն ավելի խոնարհ են լինում

Ամպրոպից հետո,

Եվ հավքերը մեր գլխավերևում

Իրար կանչում են ավելի սրտով.

Ամպրոպից հետո

Բարի է լինում արևն ավելի,

Եվ մենք ավելի սիրով ենք իրար

Բարի լույս ասում։

Ամպրոպից հետո աշխարհը և դու

Հասկանալի եք լինում ավելի…

Հարցեր և առաջադրանքներ՝

1.Գրավոր պատմի՛ր բանաստեղծությունը:

Բանաստեղծություն պատմում է թե վոնց է փոխվում աշխարը ապրոպից հետո։

2. Բանաստեղծության միջից դուրս գրիր հերոսներին իրենց բնութագրող բառերի հետ. օրինակ՝ կապույտ երկինք…

Ճերմակ շուշան,

3. Ո՞ր բառերն ու բառակապակցություններն են կրկնվում: Դրանք ի՞նչ են տալիս բանաստեղծությանը:

Կրկնվող բառերը բանաստեղծությունը ավելի հիշվող են դարձնում

4. Ո՞ր տողերում է խտացված հեղինակի հիմնական ասելիքը՝ ստեղծագործության հիմնական գաղափարը:

Ամպրոպից հետո աշխարհը և դու
Հասկանալի եք լինում ավելի…

5. Ո՞րն է այս բանաստեղծության փոխաբերական իմաստը:

Վատից հետո միշտ լավնա գալիս

6.Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր հավք, խոնարհ, տափաստան բառեր:

հավք – Թռչուն
խոնարհ – հնազանդ
տափաստաններ – հառթավայրը

Տնային աշխատանք

1.Բացատրի՛ր տրված դարձվածքները։

1.կրակ կտրել-Շիկանալ։
2.օր ու արև չտալ-Օր ու արևի-ի տակ:
3.ձեռք մեկնել- Օգնել։
4.նոր էջ բացել- Որև է նոր էտապ սկսել:
5.հին երգը երգել-Վաղուց հայտնի՝ շատ կրկնված ու հետաքրքրությունը 6.կորցրած բան անել։
7.ջրի երես դուրս գալ-հայտնի դառնալ:

2.Գրի՛ր ծով, քար, թև, ոտք  բառերի ուղիղ և փոխաբերական իմաստները:

ծով – աղի ջրի մեծ կուտակում։
քար
թև
ոտք  

3.Տրված են ռուսերեն ասացվածքներ, գտիր այդ ասացվածքների հայերեն համարժեքները:

Ա. Мал клоп, да вонюч –  Մուկը մի բան չի, բայց որ ընկնում է կարասը հարամում է:
Բ. Что летом родится, то зимой пригодится –   Ամառվա փուշը ձմեռվա նուշն է:
Գ. Придет осень, за все спросит –  Ճտերն աշնան են հաշվում:
Դ. Научиться хорошему мало и тысячи дней, научиться дурному – достаточно и часа –    Վատ բանը շուտ են սովորում:
Ե. Любовь зла – полюбишь и козла –  Սերը աթարին էլ է կպչում;

4.Տրված պարզ բառերով կազմիր բարդ բառեր այնպես, որ մի դեպքում լինեն բառի վերջին բաղադրիչը, մյուս դեպքում՝ առաջին:

Ծաղիկ, գլուխ, գիր, շղթա, ջուր, տուն, երգ:

Ծաղիկ – ծաղկաման

Գլուխ – գլխապտույտ

Գիր – սևագիր

Շղթա – լեռնաշխթա

Ջուր – ջրալի

Տուն – հյուրատուն

Երգ – երգչախումբ

Դասարանական

_________________________________________Որտեղ է սկսվում, որտեղ՝ ավարտվում.

Աշխարում շատ բան կարող է սկսել, բայց ամեն ինչ մի օր կավարտվի։ Մարդու կյանքը սկսվում է այն ժամանակ, երբ նա ծնվում է։ Իսկ բույսի կյանքը սկսվում է, երբ նա ընկնում է գետնին։ Կենդանի օրգանիզմների մեծ մասը փորձում է հետազոտել իր վերջը։ Մարդիկ վախենում են մահից, որը հենց ինքն է` նրա վերջը, որովհետև չգիտեն, թե ինչ է լինելու մահից հետո։
Մարդը միշտ վախեցել է և վախենալու է անհայտությունից։ Նաև կարող է սկսել օրինակ` աստղի կյանքը։Այն սկսում է այն ժամանակ, երբ ջրածնի դառնում է հելիում։ Կարող է սկսվել շատ-շատ երկար գործընթաց։ Բայց ես ուզում եմ հիշեցնել, որ ամեն ինչը երբևէ կավարտվի։

Տնային աշխատանք

1. Տրված բառաձևերը առանձնացրո՛ւ ըստ հոլովների: Ո՞ր բառը բոլոր հոլովաձևերը չունի:

Ծովում, ծովից, ծովը(ը), ծովով, ծովի(ն), նավաստի(ն), նավաստու(ն), նավաստուց, նավաստով, սենյակում, սենյակ(ը), սենյակով, սենյակի(ն), սենյակից, բանաստեղծից, բանաստեղծ(ը), բանաստեղծով, բանաստեղծի(ն):

Ուղական-ծովը,սենյակը,բանաստեղծը

Տրական-ծովին,սենյակին, բանաստեղծին

Բացառական-ծովից, սենյակից, բանաստեղծից

Գորիական-ծովով, սենյակով

Ներգոյական-ծովում,սենյակում

———————————————————————————————————————————

2. Դաշտ, աշակերտ գոյականները հոլովի՛ր: Ի՞նչ հարցի է պատասխանում հոլովներից յուրաքանչյուրը:

դաշտ-դաշտը, դաշտի,դաշտին, դաշտից, դաշտով, դաշտում։
աշակերտ-աշակերը, աշակերտի, աշակերտին, աշակերտից, աշակերտով, աշակերտում։

3.Տրված բառերը խմբավորի՛ր՝ ըստ Ա և Բ խմբերի: Յուրաքանչյուր խմբի բառերը ի՞նչ հարցերի են պատասխանում և ի՞նչ հոլովով են դրված:

———————————————————————————————————————————

Գյուղ(ը), օրվա(ն), կին(ը), գարուն(ը), այգու(ն), օր(ը), մերոնց, անկում(ը), գյուղի(ն), այգի(ն), ընկերահու(ն), երկիր(ը), գարնան(ը). գիշեր(ը) անկման(ը), ընկերուհի(ն), երկրի(ն), կնոջ(ը), ընկեր(ը), գիշերվա(ն), մերոնք, ընկերոջ(ը):

———————————————————————————————————————————

Ա. Քեռի(ն), լիճ(ը), գյուղ(ը), գարուն(ը), օր(ը), անկում(ը), այգի(ն), երկիր(ը), գիշեր(ը), ընկերուհի(ն), երկրի(ն), ընկեր(ը), մերոնք

Բ. Քեռու(ն), լճի(ն), օրվա(ն), այգու(ն), մերոնց, գյուղի(ն), ընյկերուհու(ն), գարնան(ը), անկման(ը), կնեջ(ը), գիշերվա(ն), ընկերոջ(ը)

Տնային աշխատանք

Կարդա՛ Աղայանի ,, Հնարագետ ջուլհակը,, հեքիաթը: 

1. Բացատրի՛ր անհասկանալի բառերը:

2. Բնութագրի՛ր ջուլհակին:

Ջուլհակը շատ խելացի և հորամիտ մարդ եր։ Ինքը կարողեր առանձ բառ վախացնել իր դեմինին։

1. Բացատրիր, թե ինչո՞ւ տրված բառերի հոգնակին ոչ թե -ներ, այլ -եր մասնիկով է կազմվել (բառի կազմությանն ուշադրաթյուն դարձրո՛ւ):

Նախապապ-եր, ծովաշն-եր (փոկեր), հնդկահավ-եր, ճակատամարտ-եր, լաստանավ-եր, դաշտավայր-եր, գետաձի-եր:

որովհետև բառերիի վերջից 2 կամ 3 տառը ա է։

2. Երկու խմբի գոյականները նախ վանկատի՛ր, հետո դրանց հոգնակին կազմի՛ր և օրինաչափությունը բացատրի՛ր:
———————————————————————————————————————————

Օրինակ՝

ար – կըղ, նը – կար,

արկղ – արկղեր, նկար – նկարներ:
———————————————————————————————————————————

Ա. Վագր = վա – գր = վագր վագրներ, աստղ = աս տղ = աստղ – աստղներ, սանր = սա – նր = սանր -սանրներ, անգղ = ան – գղ = անգղ – անգղներ, կայսր = կայ – սր = կայսր – կայսրներ, զեբր = զե – բր = զեբր – զեբրներ:

Բ. Խրճիթ = խր – ճիթ = խրճիթ – խրճիթներ, ձկնիկ = ձկ – նիկ = ձկնիկ ձկնիկներ,  դպրոց = դպ – րոց = դպրոց – դպրոցներ, գրիչ = գր – իչ = գրիչ – գրիչներ,  կռիվ = կռ – իվ = կռիվ – կռիվներ, գլուխ = գլ – ուխ = գլուխ գլուխներ,  տղա = տղ – ա = տղա – տղաներ, կրակ = կր – ակ = կրակ կրակներ:

3. Տրված գոյականները դարձրո՛ւ հոգնակի և տեղադրի՛ր նախադասությունների մեջ:

Անգղ, կեղտաջուր, աստղ, գետաձի, հեռագիր, ճակատամարտ:

Երկնքում մեկ-մեկ վառվեցին աստղները, ամեն ինչ լռեց:

Հին զինվորը հիշում է բոլոր ճակատամարտերը, որոնց ինքը մասնակցել է:

Ցրիչը մեկ ժամում բոլոր հեռագրերը բաժանեց:

Միայն անգղներն էին սավառնում այդ բերդի վրա:

Հետո կետաջրերը դուրս եկան ջրից ու, լայն բացելով ահռելի երախները, խոնարհվեցին հանդիսատեսներին:

գետաձիերը ամեն օր գետն են լցվում ու հոսում դեպի ծով:

Խիզախը կամ Աներկյուղը

երբ Աներկյուղը վերադարձավ Ավազակապետը թաքուն բռնեց նրան և ջղային ձայնով հարցրեց, թե ինչու մնացածը չկան: Աներկյուղը հանգիստ պատասխանեց.
– Մնացածին զինվորներն են սպանել:

Ավազակապետը հասկանալով, որ նա խաբում է ,կապեց նրան աթոռին և ասաց.

-Դու դեռ համառձակվում ես ինձ խաբել:

Այդ ժամանակ Աներկյուղի մայրիկը գնաց իր տղային ման գալու: Ինչ-որ ժամանակ անց մայրիկը հասավ ավազակների տան մոտ և տեսավ կապված Աներկյուղին: Մայրը ուզեցավ ազատել նրան, բայց Ավազակապետը տեսավ դա ե բռնեց մայրիկին: Այդ ժամանակ աներկյուղը վախեցավ իր մայրիկի համար և ուզեցավ օգնել նրան: Նա փոքրիկ դանակ հանեց իր գրպանից, կտրեց թելերը և գնաց օգնելու իր մայրիկին: Աներկյուղը հետևից մոտեցավ Ավազակապետին: Եվ նույն դանակը, որով կտրել եր թելերը, մտցրեց իր մեջքի մեջ: Ցավից ավազակապետը թողեց մայրիկին և նրանք իրար հետ փախան: Իսկ ավազակապետը, ընկած գետնին, միայնակ ինչ-որ բան եր փնփնթում:

Տնային աշխատանք

Կարդա ՛ ,,Խիզախը կամ  աներկյուղը,, հեքիաթը 
1. Դուրս գրե՛ք անհասկանալի բառերը, բացատր՛եք բառարանի օգնությամբ: 

մինուճար – Ծնողների միակ զավակը,
երկյուղ – Վախի զգացում,
հարամիքը,

2. Բնութագրի՛ր  Աներկյուղին:

Աներկյուղը վախ չուներ։ Նա շատ խելացիեր սակայն ձեվ որ թափում որ ծույլիկա։

3. Գրի՛ր խիզախ բառի հոմանիշները և հականիշները:

 հոմանիշներ – քաջ, արի, կտրիճ, քաջարի։
հականիշներ – վախկոտ, երկչոտ, վեհերոտ, անարի։

4. Հեքիաթից դուրս գրի՛ր բարբառային բառեր և արտահայտություններ, բացատրի՛ր:

Տնային աշխատանք

Կարդա՛ ,,Պառավ ձին,, պատմվածքը: 

Անհասկանալի բառերը բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ: 

Ներկայացրո՛ւ ստեղծագործության ասելիքը: 

Ստեղծագործության ասելիքը այն եր որ պետք է մտածել մի բան անելուց առաջ: Որպիզի հետո չխղճալ ամբողջ կյանք այդ արարքի մասին:

Գրի՛ր շարադրություն  ,,Պարտավո՞ր եմ, թե՞ ուզում եմ,, վերնագրով: 
_______________________________________________________________________________________________________
Պարտավո՞ր եմ, թե՞ ուզում եմ

Կյանքում մենք շատ բան պարտավոր ենք անել: Իսկ ավելի շատ բան ուղղակի ուզում ենք: Օրինակ մենք պարտավոր ենք գնալ դպրոց, բայց պարտավոր չենք ամեն օր ուտել պաղպաղակ: Բայց մենք դա ուզում ենք: Եթե դու գնաս աշխատանքի և քեզ մի բան ասեն անել դու դա պարտավորես անել սակայն չես ուզում: Այսքանով ուզում էի ասել այն: Որ պետք է տարբերել պարտավորությունը և ուզելը:

Տնային աշխատանք

1. Կետերը փոխարինի՛ր փակագծերում տրված բառերից կազմված համապատասխան գոյականներով:

Լաբիրինթոս նշանակում է խճճված դրություն, որից դուրս գալը կապված է դժվարությունների (դժվար) հետ: Հին հույները, եգիպտացիներն ու հռոմեացիները լաբիրինթոս անվանում էին այն կառույցները (կառուցել), որոնք ունեին բազմաթիվ խճճված սենյակներ ու անցումներ (անցնել): Ըստ հունական ավանդույթի (ավանդել)՝ հրաշագործ (արվեստների գիտակ) Դեդալոսը մի այնպիսի լաբիրինթոս է կառուցում Կրետե կղզում, որտեղ մտնողն այլևս ելքը (ելնել) չի գտնում: Այդ լաբիրինթոսում Կրետեի Մինոս թագավորը (թագ) բանտարկում է մարդու գլուխ և ցուլի մարմին ունեցող ահռելի Մինոտավրոսին:

2. Կետերը փոխարինի՛ր փակագծերում տրված բառերից կազմված համապատասխան գոյականներով:

Օվկիանոսի խորքերում (խոր) հաճախակի հանդիպում են շնաձկան ատամներ, որոնք շատ կայուն են քայքայման (քայքայել) նկատմամբ: Երբեմն գտնում են կետի ականջի ու ձկան ոսկորներ, բայց ամբողջական կմախքները շատ հազվադեպ են, քանի որ միացումների (միանալ) քայքայումը խորքից (խոր) մեծանում է: